Heb jij het in je? Het talent voor succes?

Doorzettingsvermogen, intelligentie, hard werken en talent worden graag genoemd. Natuurlijk zijn dit eigenschappen die je als positief mag beschouwen en een bijdrage zullen leveren op weg naar succes. Maar of deze eigenschappen nou allesbepalend zijn? Kijk maar eens goed rond. Dan zul je zien dat er een groot aantal succesvolle mensen rondlopen die niet of nauwelijks gezegend lijken met enig buitensporig talent. Anders gezegd, er zijn genoeg mensen die heel slim en intelligent zijn, zonder dat ze heel succesvol zijn. Er zijn er ook genoeg die heel hard werken en daar lang niet de beloning voor krijgen die ze zouden verdienen. Misschien dat het dan toch zo is dat het vooral talent is wat het verschil maakt?

Een onderzoek waard, zo dachten Italiaanse wetenschappers Pluchino, Biondo en Rapisarda (Talent vs Luck: the role of randomness in success and failure). Hun uitgebreide onderzoek naar de rol en verhouding tussen talent en geluk voor succes en mislukken, geeft een verrassende conclusie. Talent blijkt van zeer beperkte invloed op succes of falen. Wat wel van grote invloed is? Geluk. Onderzoeker Alessandro Pluchino zegt erover; “de meest succesvolle mensen zijn gemiddeld getalenteerd maar hebben bovenmatig meer geluk”.

Met dit geluk bedoelen we dus niet het geluksniveau van mensen, maar het geluk dat de juiste zaken op de juiste momenten samenvallen. Een tegenvaller dus voor al die mensen die geloven in de maakbaarheid van succes.

Natuurlijk is het zo dat wanneer je hard werkt, de kans op een grote inkomen bijvoorbeeld hoger is. En ook wanneer je meer geld tot je beschikking hebt, is het gemakkelijker om meer kansen voor succes te realiseren. Echter, het onderzoek toont duidelijk aan dat het niet de meest getalenteerden zijn, met het meeste ‘geld’ en succes, maar degenen die het meeste geluk hebben.

Succesvollen die zich bewust zijn van het gelukselement blijken overigens niet alleen aardiger gevonden te worden, maar zijn vooral ook dankbaarder en ervaren een hoger geluksgevoel. Zij blijken veel vrijgeviger dan diegenen die denken dat het vooral hun eigen verdienste is, zo blijkt uit een ander onderzoek van Robert Frank (Succes and Luck).

Maar, als we dan vooral geluk nodig hebben om succesvol te zijn, is er dan misschien wel zoiets als talent om gelukkig te zijn?

Daarover is de wetenschap ook duidelijk. Geluk ligt voor een groot deel opgesloten in onze geest. Het is een aangeboren aanleg waarop we naar gebeurtenissen, naar mensen en naar het leven kijken. Je zou dit uit kunnen leggen als talent.

We worden allemaal geboren met een bepaald karakter. Vanaf dag één zijn er echter allerlei factoren die invloed uitoefenen op dit aangeboren  karakter. In de psychologie worden daarvoor een drietal determinismen aangeduid. Genetisch determinisme, waarbij genetische aanleg bepalend is voor de persoonlijkheidsvorming. Psychologisch determinisme, waarbij de opvoeding bepalend is voor de persoonlijkheidsvorming. En tenslotte omgevingsdeterminisme, waarbij de omgevingsfactoren en omstandigheden bepalend zijn voor de vorming van je persoonlijkheid.

Op ons geluksgevoel zijn dezelfde factoren van invloed. Aanleg, opvoeding en omstandigheid. Het belangrijkste element? Aanleg. Ofwel je ‘talent’ om gelukkig te zijn. Het is het aangeboren deel. De mate waarin je positief bent en omgaat met teleurstelling en verlies. Het aangeboren deel is voor zo’n 50% bepalend voor je gelukscijfer. Kortom, je ‘aanleg’ is inderdaad belangrijk, maar uiteindelijk niet meer dan voor de helft.

Opvallend is dat die zaken en gebeurtenissen waarvan we denken dat ze een groot effect hebben op ons geluksgevoel, slechts een tijdelijke invloed hebben. Omstandigheden, zoals we deze factoren noemen, hebben uiteindelijk niet meer dan 10% invloed op ons lange termijn geluk.

Deze laatste bewering is gebaseerd op vele en grootschalige onderzoeken bij een brede en gevarieerde groep mensen, waarbij gevraagd is om elke dag een gelukscijfer te geven.

Een huwelijk (ook als dat heel goed is) heeft maar enkele jaren lang een positief effect op het gelukscijfer. Hetzelfde geldt voor een diepbedroefde gebeurtenis als een sterfgeval van een dierbare. Onderzoekers hebben op deze manier vastgesteld dat zelfs de meest levensbelangrijke gebeurtenissen niet langer dan twee jaar lang invloed hebben op onze gelukswaardering.

Maar hoe zit het dan met die geluksmomenten die ons uitzinnig maken van vreugde of ons juist pijnlijk raken in ons hart. De winst of verlies van je favoriete voetbalclub bijvoorbeeld. Of het omgooien van tien kegels bij een spelletje bowling. Het winnen van een flinke prijs in een loterij of slagen voor je eindexamen. Het zijn geluksmomenten die weliswaar een sterk euforisch gevoel oproepen, maar helaas van korte duur zijn. Het is een beetje zoals een lucifer; bij ontbranding geeft het veel vuur, maar nauwelijks warmte.

Met de vaststelling dat onze geluksbeleving voor 50% bepaald is door genetische aanleg en dat gebeurtenissen en omstandigheden slechts 10% bijdragen aan onze gelukservaring, kunnen we berekenen dat 40% van onze geluksbeleving wordt beïnvloed door bewust gedrag. Het is het vermogen om actief invloed uit te oefenen op ons denken. Ofwel, zelfs als je vanuit aanleg eerder wat somberder dan positief bent, dan nog ben je in staat om door bewust gedrag jezelf wat gelukkiger te maken. 

Steven Covey, de veelgeprezen auteur van ‘de 7 eigenschappen van effectief leiderschap’, stelt dat we als mensen onze gevoelens ondergeschikt kunnen maken aan onze waarden. Daarmee zijn we tegelijkertijd verantwoordelijk voor ons gedrag. Zijn advies? Ben je bewust van je geestelijke regierol en richt je op die zaken waarop je daadwerkelijk invloed kunt uitoefenen (de cirkel van invloed). Voorkom dat je je energie besteedt aan zaken die invloed hebben op jou, maar waarop jij geen invloed kunt uitoefenen (cirkel van betrokkenheid). Het effect zal zijn dat je cirkel van invloed groter wordt en dat je meer controle krijgt op je leven, stelt Covey. Met een toenemende cirkel van invloed zal ook je geluksgevoel positief worden beïnvloed.

Maar misschien heb je daar ook een beetje talent voor nodig.